Mis de boot niet

In alle sectoren is een grote verandering merkbaar. In de publieke sector verwachten burgers meer transparantie, lagere kosten en aanzienlijk snellere openbare diensten. In de commerciële sector wordt van managers in toenemende mate een visie op de toekomst gevraagd. Een visie die duidelijk maakt waar de organisatie naartoe moet. Het is niet langer voldoende om te praten over innovatie: werknemers en klanten vragen om praktische projecten die het verschil maken. Het gaat dus om het vinden van nieuwe wegen en methoden en om het vereenvoudigen en versnellen van de besluitvorming op alle niveaus.

Bedrijven die inzetten op het gebruik van data in hun besluitvorming positioneren zich beter voor de toekomst. De start is het moeilijkst, leert de ervaring. De focus op data betekenen dat de organisatie strikter moet omgaan met de volledigheid, juistheid en tijdigheid van gegevens. Dat betekent ook een organisatie- en gedragsverandering. Minder vastleggen in spreadsheets, het belang uitleggen van goede vastlegging en daar ook op sturen.

Om een concurrentievoordeel te behalen, is het vervolgens van essentieel belang dat data slim wordt ingezet. In onderstaand schema staan enkele voorbeelden waar data een belangrijke kan rol spelen. Duidelijk is dus dat data analytics alleen niet veel toevoegt: de menselijke benadering is nodig om tot echte resultaten te komen.

Nederland wordt geroemd om haar poldermodel. Dat is een consensusmodel. Afgevaardigden van groepen gaan met elkaar in gesprek en op zoek naar coalities, compromissen en consensus. In onderhandelingen vindt er een uitruil plaats van belangen zodat iedereen er iets aan overhoudt.

Een gevolg van dit poldermodel is dat het maatschappelijk speelveld is erg druk bezet. Allereerst zijn er organisaties die een bepaalde taak hebben, zoals gemeenten, zorginstellingen en woningcorporaties. Die organisaties worden vertegenwoordigd door koepelorganisaties (zoals Aedes, VGN of Actiz). Daarnaast zijn er controlerende instanties (zoals de AFM, DNB, CPB, Autoriteit Woningcorporaties, Voedsel en Warenautoriteit, Zorgautoriteit). Verder zijn er nog (deels) adviserende organisaties (SER, CPB, RIVM, Raad voor de Rechtspraak) die geacht worden om als “wijzen” boven de partijen te staan. Ten slotte zijn er nog aan universiteiten verbonden onderzoeksinstellingen, die ook een rol in het publieke debat innemen.

Wat is er veranderd de laatste jaren? Burgers verbinden zich via sociale media snel in coalities en gaan directer met elkaar communiceren, dus zonder tussenkomst van belangenorganisaties. Door een toename van open data, ook internationaal, worden vragen gesteld bij aangedragen oplossingen. Het aantal klokkenluiders, onderzoeksjournalisten en webfora neemt toe. Steeds minder geloven de burgers blind de stellingen die via de officiële communicatiekanalen naar buiten komen.

Wat verwachten burgers? In essentie verwachten burgers veel snellere besluiten van overheidsorganen, lagere kosten van overheidsdiensten en transparantie, dus dat er geen data en informatie wordt achtergehouden.

De polder moet dus aan het werk. Deze doelen kunnen alleen worden verwezenlijkt door processen meer te gaan organiseren rondom data. In de cases op deze website laten we zien dat je met data maatschappelijke thema’s kan agenderen en verdiepen.